Vanaf najaar 2021, liep Ester Heiman, als antropoloog mee in het project Dijken & Natuur – een symbiose. Het project had als doel om tot innovatieve manieren van denken en doen te komen, waarbij waterveiligheid en natuur elkaar versterken. Er werd een Community of Practice opgericht die aan de hand van 3 referentieprojecten en een onderzoeksprogramma aan de Universiteit Twente, met elkaar hierover gingen leren. Waarbij oog was voor bijvoorbeeld de juridische aspecten hiervan en voor de mogelijkheid van Nature Based Solutions.

Ester werd daar als cultureel antropoloog bij betrokken, om voorbij de technische innovaties ook oog te hebben voor het mensenwerk, de cultuuromslag die dat vraagt. Het gaat dan over de meer ongrijpbare laag van wat er speelt in de onderstroom, zoals de relaties tussen mensen en de vaak diepgewortelde ideeën over hoe we, als Nederland Deltaland, omgaan met water en onze veiligheid.

Wat ze in haar veldwerk in deze Community of Practice opmerkte, was hoe te strikte aannames over procedures en wetgeving en onnodig harde scheidslijnen tussen natuur, landbouw en waterveiligheid, samenwerking in de weg zat. In dit lerende netwerk kwamen we mensen en projecten tegen die over die harde grenzen heen durfden te stappen. En dan bleek er vaak meer mogelijk dan gedacht. Frustratie kon veranderen in een drive om echt grenzen te verleggen met elkaar.

Vanuit deze observatie, benaderde ze mij om samen met haar deze grensverleggers in beeld te brengen. En zo anderen aan te moedigen om ook voorbij hun grenzen, voorbij de papieren werkelijkheid, aan de gang te gaan.

Vertrekken vanuit de plek, bleek een van de succesfactoren voor een goede samenwering. De genius loci, de stem van de plek, bleek dan letterlijk de verbindende grond om, ondanks verschillende opgaves, belangen en tijdsplanningen, de opgave toch samen op te pakken. Met oog voor het grotere belang van de plek en al het leven daar aanwezig.

We hebben de film gemaakt met de intentie om hem te laten zien aan gezelschappen die samen gaan werken aan opgaves rondom waterveiligheid en natuurversterking. En vanuit deze film, het goede gesprek te voeren. Dat gaat in 2025 gebeuren, in samenwerking met het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Verschillende waterschappen hebben hier al interesse in getoond.

De film is in première gegaan op 15 december 2024, tijdens de slotdag van het innovatieproject. De reacties waren positief. Mensen zagen het belang in van het antropologische perspectief, de aandacht voor relaties en cultuur. En voelden zich ook aangemoedigd door de energie en de resultaten die de gefilmde projecten hen lieten zien.